FASD ke eng?
Mathata a bakwang ke jwala ho masea a so hlahe (Fetal alcohol spectrum disorders, FASD) ke sehlopha sa mathata a ka hlahelang motho eo mme wa hae a neng a nwa jwala nakong ya boimana. Ditlamorao tsena di ka akarelletsa ho holofala mmeleng, boitshwarong le bokgoning ba ho ithuta. Hangata batho ba nang le FASD ba na le mefutafuta ena ya ho holofala. Afrika Borwa e na le palo e phahameng ka ho fetisisa ya batho ba nang le FASD lefatsheng.
Ho etsahalang ha motho a nwa e le moimana?
FASD ke phello ya ho nwa jwala nakong ya boimana. Ha jwala bo kena mading a moimana, bo fetisetswa ho lesea le ka popelong. Sena se ka ba le diphello tse kotsi ho lesea le ntseng le hola le ho boko ba lona bo ntsheng bo hola
Matshwao le mathata a FASD
Mmeleng
- Ho theoha mmeleng
- Bokgutshwane bo ka tlase ho botelele bo tlwaelehileng
- Hlooho e nyane
- Ditshobotsi tse sa tlwaelehang tsa sefahleho, jwalo ka masoba a manyane a mahlo, pounama e ka hodimo ya molomo e sesane le sebaka se boreledi pakeng tsa nko le pounama e ka hodimo (sebaka sena se bitswa philtrum)
Tshebetso le boitshwaro
- Kgokahano e sa sebetseng hantle ya boko
- mahlahahlaha a feteletseng
- bothata ba ho tsepamisa mohopolo
- bolebadi
- bokowa ba ho ithuta
- ho dieha ho bua ho latela dilemo
- ho se be le bokgoni hantle ba ho beha mabaka le ho ahlola
- mathata a ho robala le ho nyanya ha o le lesea
- mathata a ho bona kapa ho utlwa
Thibelo
Ho thibela ngwana hore a se be le FASD, motho ha a lokela ho nwa nakong ya boimana. Ha ho mohla e leng morao haholo hore o ka emisa ho nwa jwala ha o nwa o imme. Ha motho a kgaotsa kapele ho nwa, seo se tla ba molemo ho lesea.
Phekolo
Ha ho na pheko ya FASD, leha ho le jwalo, mehato ya pele ya kalafo e ka thusa kgolong ya ngwana:
- Isa ngwana eo o kgathatsehileng ka yena kapele tleleniking kapa ngakeng bakeng sa hore ho hlahlojwe bothata bo sa qala le ho kenya kopo ya thuso ya bokowa
- ho ba le lelapa le lerato le le tsotellang
- ho ba le seabo thutong e kgethehileng
O ka fumana thuso hokae?
Mokgatlo oo Eseng wa Mmuso, FASFacts o ruta baahi le setjhaba ka kakaretso hore na ho nwa jwala nakong ya boimana ho ama bana ba so tswalwe jwang. FASFACTS e boetse e tshwara:
Lenaneo le Eletsang Basadi ba Baimana (Pregnant Women Mentoring Programme, PWMP)
PWMP ke lenaneo la thuso la dikgwedi tse 12 le tshehetsang basadi ba baimana hore ba qobe ho sebedisa dithethefatsi nakong ya boimana le ha ba nyantsha. Sebedisa leqephe la mehlodi e meng ho ikopanya le mekgatlo ena kapa o sebedise dinomoro tse ka tlase:
Alcoholics Anonymous - 021 418 0908
Al-Anon - 021 595 4517
SANCA - 021 945 4080
FASFacts - 023 342 7000
Narcotics Anonymous SA - 083 900 6962
